جایگزین های طبیعی مواد آرایشی
صابون سیاه پوست را تازه می‌کند
حمام‌هایی از قرن‌ها پیش متداول بوده. این حمام نه‌تنها پوست‌شان را صاف و ابریشمی می‌کند بلکه باعث باز شدن منافذ پوست برای تعریق هم می‌شود. یک صابون خاص سیاه وجود دارد که تقریبا در همه جای دنیا در دسترس است و باعث پاک کردن عمیق پوست شده و مثل اسکراب عمل می‌کند. با استفاده از این صابون خواهید دید که پوست مرده‌تان شسته شده و جای آن را پوست تازه و جدید می‌گیرد.
رفع خستگی با هندوانه
آب هندوانه را با کمک پنبه روی صورت‌تان بمالید و ۱۵ دقیقه بگذارید روی صورت‌تان بماند. این یکی از بهترین روش‌ها برای رفع خستگی پوست است.
گلاب پوست را زنده می‌کند
از این عصاره گل سرخ برای شادابی پوست‌شان استفاده می‌کنند. اگر گلاب در دسترس نداشته باشید، می‌توانید خودتان آن را تهیه کنید. تنها چیزی که لازم دارید گلبرگ‌های رز است که باید در آب بجوشانید و بگذارید آب سرد شود. اگر هم گلاب دارید، می‌توانید آن را روی صورت و بدن‌تان اسپری کنید. این کار به فروکش کردن جوش‌ها کمک کرده و پوست را در حالت تعادل نگه می‌دارد.
ماست ناخنها را محکم می‌کند
هیچ جای تعجب ندارد که مزایای خوردن ماست در هضم غذا یک دلیل مهم مصرف آن است اما واقعیت این است که ماست استفاده خارجی هم دارد. و آن را به صورت می‌مالند یا با آب لیمو مخلوط می‌کنند و روی دست‌های‌شان می‌زنند. این یک راه مفید برای سالم نگه‌داشتن دست‌ها و ناخن‌هاست.
روغن فندق، پوست را مرطوب می‌کند
روغن فندق در ترکیه تولید می‌شود و قیمت بسیار مناسبی دارد. روغن فندق چندان چرب نیست و از این نظر برای پوست‌های چرب بسیار مناسب است و نه‌تنها باعث مرطوب شدن پوست بلکه باعث ایجاد رنگ مناسب پوست هم می‌شود.
ماسک عسل
ماسک عسل یکی از بهترین ماسک‌هایی است که می‌توان استفاده کرد زیرا حاوی نمک‌های معدنی، ویتامین‌ها و اسیدهای آمینه است. این معجون از زمان مصر باستان وجود داشته و باعث مرطوب شدن پوست می‌شود. اضافه کردن کمی آب لیمو می‌تواند نتیجه بهتری ایجاد کند.
روغن بادام برای مژه‌های بلند
کسانی که می‌خواهند مژه‌های بلند و تیره داشته باشند، باید هر شب از روغن بادام برای مژه‌ها استفاده کنند. یک تا دو قطره از آن را روی انگشت تمیزتان بریزید و روی مژه‌ها بمالید. برای این کار بهتر است از پایه مژه به سمت نوک آن حرکت کنید. سعی کنید ریشه مژه‌های‌تان را به آرامی ماساژ دهید.
خاک رس ماسکی طبیعی
زمانی که کلئوپاترا برای استفاده از چشمه‌های طبیعی به ترکیه آمده بود از خاک رس محلی برای صورت و بدن خود استفاده کرد و نتیجه‌ای باور نکردنی گرفت. خاک رس با آب تبدیل به خمیری می‌شود که می‌توان به صورت ماسک از آن استفاده کرد. این ماسک کمک می‌کند خون در صورت جریان پیدا کند. انجام این کار یک بار در هفته توصیه می‌شود.
موهای سالم با روغن زیتون
روغن زیتون برای همه چیز خوب است. می‌توانید آن را به عنوان یک مرطوب‌کننده سالم روی صورت و بدن‌تان استفاده کنید. روغن زیتون برای هر نوع پوستی حتی پوست چرب هم مناسب است فقط باید در مناطق چرب کمتر استفاده شود. می‌توانید از روغن درمانی برای براق شدن موهای‌تان استفاده کنید. روغن را به سرتان بزنید و شروع به ماساژ پوست سر و موهای‌تان کنید. بعد آن را با کلاه یا حوله بپیچید و برای چند ساعت یا کل شب بگذارید روی سرتان بماند. صبح روز بعد با آب داغ آن را بشویید.
سرمه
سرمه یکی از رموز زیبایی است که از زمان مصر باستان وجود دارد. سرمه سنگ یا اصطلاحا اثمد از بهترین تقویت کننده های چشم است. استفاده از سرمه باعث روشنی چشم و درشت‌تر به نظر رسیدن آن می‌شود.
لیمو ویتامین را تامین می‌کند
وقتی در حمام هستید یا زیر دوش- یک لیمو را به دو نیم تقسیم کنید و آن را روی صورت‌تان بمالید. مراقب باشید حین استفاده از لیمو آن را به چشم‌های‌تان نزنید. این کار حتی بهتر از تمام کرم‌های گران قیمت حاوی ویتامین C عمل می‌کند.
خضاب کردن و حنا زدن
واژه خضاب از ريشه خ ض ب است به معناى حِنّا و كَتَم و مانند آن كه براى رنگ كردن بكار مى‌رود1 و مصدر آن به معناى رنگ كردن چيزى2 و مقصود از آن رنگ كردن موى سر و محاسن است3. چون مادّه اصلى براى خضاب حناست، غالباً حنابستن مترادف خضاب كردن آمده است4 فيّومى (همانجا) توضيح داده است كه براى رنگ كردن با حنا ريشه خ ض ب و براى رنگ كردن با ساير مواد ريشه ص ب غ بكار مى‌رود.
خضاب پیش از اسلام
خضاب كردن پيش از اسلام رايج بوده5 و احاديث متعددى درباره استحباب آن براى مردان و زنان، 6به جز مصيبت‌ديدگان،7روايت شده تا آنجا كه مجلسى (ص27) خضاب كردن را سنّت مؤكد به شمار آورده است. در يك حديث آمده كه خضاب هديه و سنّت پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم است، به ويژه خضاب موى سر و ريش براى مردان و خضاب موى سر و دست و پا براى زنان.8
خضاب سنت پیامبر(ص)
در رواي
ات متعددى آمده است كه حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله و سلم خضاب مى‌كردند9 و پرداخت يك درهم براى خضاب را بهتر از انفاق هزار درهم مى‌دانستند و ديگران را براى احتراز از شباهت به يهود و نصارا بدان تشويق و از ترك آن منع مى‌كردند؛10چون پيروان اين دو دين خضاب نمى‌كردند.11
فواید خضاب
همچنين فوايد متعددى براى خضاب از آن حضرت روايت كرده‌اند، مثل خوشبوشدن، زينت دادن، موجب شادى مؤمنان و نيز افزايش عفاف بودن و شمارى از آثار اخروى.12
در روايات به ترتيبِ فضيلتْ رنگهاى سياه، قرمز و زرد براى خضاب كردن ذكر شده است.13 حتى خضاب به رنگ سياه، احتمالاً به سبب جلوه بيشتر آن، مصداق ايمان و موجب ترس دشمنان و از مصاديق قوت، مذكور در آيه 60 سوره انفال معرفى شده 14و گفته شده است كه پيامبر سياه را نيكوترين رنگ براى خضاب مى‌دانستند اهل بيت آن حضرت نيز همين رنگ را برگزيده بوده‌اند.15
مواد مورد استفاده برای خضاب
استفاده از حنا برای خضاب
از ديگر موادى كه براى خضاب بستن در روايات بدان اشاره شده، حَنا است 16كه خضاب كردن با آن را يكى از سنّتهاى پيامبران 17و آن را خضاب اسلام (طبرسى، ص91) معرفى كرده‌اند و فوايد و آثارى براى آن بيان كرده‌اند.18 گفته شده است پيامبر اكرم بانوان را به خضاب كردن ناخنها با حنا امر مى‌كرد.19
در روايات آمده است كه برخى امامان شيعه از حنا جهت خضاب بستن استفاده مى‌كردند20 البته برخى بر اين گمان بوده‌اند كه خضاب كردن با حنا موجب افزايش موى سفيد مى‌شود، از اين رو چندان تمايلى بدان نداشتند21 به گفته جبورى و حسينى 22 مردم كربلا بر اين باور بوده‌اند كه حضرت زهرا سلام‌اللّه عليها در شب عروسى خويش، از حنا جهت خضاب استفاده كرده بود به اين جهت حنابستن عروس را «حَنَّة‌الزهرة» مى‌گفته‌اند. در ايران و بحرين نيز رسم حنابندان در شب عروسى رواج داشته است.23 در ايران همچنين دست و پاى محتضر را حنا مى‌بستند و اين كار را مايه سهولت كار ميت در قبر و پرسش نكير و منكر تلقى مى‌كردند24
در گذشته برخى افراد، گاهى با حنا نقوشى بر دست و پاى خود ايجاد مى‌كردند كه به نگار معروف بود.25 اما در روايتى، نقش كردن روى بدن با رنگ نهى شده است26.
خضاب با کتم
از ديگر مواد خضاب، كَتَم27است كه در روايات، گاه جداگانه28و گاه به همراه حنا،29به آن اشاره و گفته شده است كه پيامبر اكرم و برخى امامان عليهم‌السلام از حنا و كتم براى خضاب كردن استفاده مى‌كردند.30 طبق يك روايت، پيامبر صلى اللّه عليه و آله اين دو مادّه را بهترين مواد خضاب ذكر كرده است.31
پيامبر اكرم گاه محاسن خود را به رنگ زرد خضاب مى‌كرد32 و براى آن از دو گياه وَرْس33ابن منظور، ذيل «ورس») و زعفران استفاده مى‌نمود34 امام صادق عليه‌السلام نيز براى خضاب به رنگ زرد از خطمى همراه با حنا استفاده مى‌كرد.35
خضاب با خلوق
گاه از مادّه خَلُوق براى درمان و نيز خضاب كردن ياد شده، [36 اما در روايات مداومت بر استعمال آن مورد نهى قرار گرفته است.37
دیگر مواد
در خضاب از گياهان ديگرى مانند عَنْدَم، عِشرِق، شقايق و دَرماء نيز استفاده مى‌شده، اما در احاديث اشاره‌اى به آنها نشده است.38
احکام خضاب
ظاهراً به دليل كاركرد اصلى خضاب، يعنى حفظ آراستگى و ايجاد نشاط اجتماعى، خضاب كردن در برخى مواقع و موارد نهى و اين كار مكروه تلقى شده است.39
همچنين بنابر روايات، كم شدن يا از بين رفتن رنگ خضاب مورد نهى قرارگرفته40 و به نظر حرّ عاملى تكرار خضاب مستحب بوده است.
ديگر اين كه خضاب بستن دستان براى بانوان توصيه شده 41و از طرف ديگر، طريحى (ذيل «خضب») تصريح كرده كه دليلى براى استحباب خضاب دست براى مردان نيافته است. مجلسى (ص27) نيز خضاب كردن دست و پا را براى مردان على‌الاصول مكروه شمرده است، چرا كه اين كار موجب شباهت مردان به زنان مى‌شده است 42
همچنين احاديث متعددى درباره حكم خضاب براى زنِ مُحرم، با توجه به جنبه زينت داشتن آن، روايت شده كه آراى فقهاى شيعه نيز درباره آن متفاوت است43 طوسى 44خضاب زن هنگام احرام را اگر به قصد زينت باشد، منع كرده و اگر به قصد تبعيت از سنّت باشد، بى اشكال دانسته است.
درباره خضاب رساله‌هايى نگاشته شده است؛ از جمله الخضاب بالسواد عندالشيعة والسنة، تأليف ميرزانجم‌الدين طهرانى كه در آن مصادر تمام روايات مربوط با نام كتاب و عنوان باب مشخص شده است. شيخ محمدحسين قمشه‌اى نجفى (متوفى 1336)نيز رساله مبسوط الخضابية را در اين باره نوشته است45 از اهل سنّت نيز رساله على بن محمدسعيد سُوَيدى (متوفى 1237) درباره خضاب46و كتاب الحِلية فى خضاب‌اللحية اثر سيد نورالدين واعظ بغدادى 47 در خور ذكر است.
حنا، علامت مهم در بدن
حنا در زمان عثمانیان برای نقاشی بدن استفاده می‌شده و به نظر می‌رسد بیشتر مربوط به فرهنگ آنهاست. حنا نوعی رنگ موی طبیعی نیز به حساب می‌آمده، و در نقاط مختلف بدن استفاده می‌شده است. حنا نه‌تنها برای تزئین پا و دست استفاده می‌شد بلکه عمق رنگ حنا نشان می‌داد که زنی در دوره تخم‌گذاری است یا نه، به همین دلیل معمولا بعد از قاعدگی مورد استفاده قرار می‌گرفت. نکته مهم در مورد حنا آن است که اگر آن را برای کف پا استفاده کنید از ترک خوردگی آن جلوگیری می‌شود.
—————
1. جوهرى؛ ابن منظور، ذيل «خضب». جوهرى؛ ابن منظور، ذيل «خضب».
2. رجوع کنید به فيّومى، ذيل «خضب».
3. ابن‌حجر عسقلانى، ج10، ص291؛ طريحى، ذيل «خضب»
4. رجوع کنید به جوهرى، ذيل «حنأ».
5. رجوع کنید به ابن ابى شيبه، ج8، ص335؛ عسكرى، قسم1، ص27؛ ذهبى، ج2، ص443؛ سيوطى، ذيل بقره: 124.
6. رجوع کنید به حرّعاملى، ج2، ص82ـ85.
7. همان، ج2، ص87ـ88.
8. رجوع کنید به ابن‌بابويه، 1414، ج1، ص122؛ طبرسى، ص91؛ مجلسى، همانجا
9. رجوع کنید به مجلسى، ص28.
10. حمد بن حنبل، ج1، ص165؛ ابن بابويه، 1362ش، ج2، ص497ـ498.
11. بخارى، ج4، ص145ـ146؛ مسلم بن حجاج، ج6، ص156.
12. رجوع کنید به كلينى، ج5، ص567، ج6، ص480، 482ـ483؛ ابن‌بابويه، 1362ش، همانجا؛ طبرسى، ص92.
13. رجوع کنید به حرّعاملى، ج2، ص90ـ92.
14. رجوع کنید به كلينى، ج6، ص480ـ483؛ ابن‌بابويه، 1414، ج1، ص123.
15. رجوع کنید به ابن سعد، ج5، ص 322؛ ابن‌ماجه، ج2، ص1197.
16. رجوع کنید به ابن‌ماجه، ج2، ص1196ـ1197؛ حرّعاملى، ج2، ص94ـ97.
17. ابن بابويه، 1363ش، ج1، ص242؛ همو، 1414، ج1، ص52؛ درباره اختلاف محدّثان در الفاظ اين روايت رجوع کنید به طريحى، ذيل «حنأ».
18. رجوع کنید به طبرسى، همانجا؛ حرّعاملى، ج2، ص73ـ77، 94ـ95، 355.
19. طريحى، همانجا.
20. رجوع کنید به كلينى، ج6، ص509.
21. رجوع کنید به همان، ج6، ص480.
22. (ص34)
23. رجوع کنید به كتيرايى، ص201ـ205؛ عدنانى، ص127ـ128.
24. كتيرايى، ص266؛ درباره كاربردهاى ديگر حنا در آداب و رسوم ايرانى رجوع کنید به همان، ص117، 120؛ ماسه، ج1، ص93.
25. كتيرايى، ص202؛ سمسار، ص35.
26. رجوع کنید به كلينى، ج5، ص519ـ520.
27. درباره اين گياه رجوع کنید به جوهرى؛ ابن‌منظور، ذيل «كتم»؛ ابن قيم جوزيه، ص285.
28. رجوع کنید به حرّعاملى، ج2، ص92.
29. رجوع کنید به همان، ج2، ص96ـ97.
30. رجوع کنید به ابن ابى‌عاصم، ج1، ص300؛ كلينى، ج6، ص481؛ ابن‌بابويه، 1414، ج1، ص122؛ طبرسى، ص91.
31. رجوع کنید به نسائى، ج8، ص139؛ طبرسى، ص92.
32. ابن ماجه، ج2، ص1198.
33. (درباره آن رجوع کنید به دينورى، ج3، ص165ـ167؛
34. رجوع کنید به ابوداوود، ج2، ص291؛ نسائى، ج8، ص186.
35. رجوع کنید به طبرسى، ص90.
36. رجوع کنید به ابن‌اثير، ذيل «خلق»؛ مجلسى، ص28.
37. رجوع کنید به كلينى، ج6، ص517؛ براى تفصيل اين بحث رجوع کنید به عدنانى، ص379ـ382.
38. درباره اين گياهان و برخى ديگر از گياهان مورد استفاده براى خضاب رجوع کنید به دينورى، ج3، ص165ـ183؛ زكيه عمر على، ص61ـ65.
39. رجوع کنید به مفيد، ص58؛ طوسى، 1401، ج1، ص181ـ182؛ درباره سبب اين كراهت رجوع کنید به مفيد، همانجا؛ بحرانى، ج3، ص274ـ275؛ براى روايات ديگر رجوع کنید به حرّعاملى، ج2، ص222.
40. رجوع کنید به حرّعاملى، ج2، ص86ـ88.