سامانه ستاره ای

سامانهٔ ستاره‌ای

تعداد کمی از ستارگانی است که با نیروی گرانشی به یکدیگر وابسته بوده و بر گرد یک‌دیگر می‌چرخند. شمار بیشتری از ستاره‌هایی که تحت تأثیر گرانش یکدیگر قرار می‌گیرند معمولاً به عنوان خوشه ستاره‌ای، و در تعداد بسیار بالا کهکشان و ابرخوشه کهکشانی نامیده می‌شوند، هرچند که از دیدگاه گسترده و کلی، آن‌ها نیز سامانهٔ ستاره‌ای هستند. سیستم‌های ستاره‌ای نباید با سامانه‌های سیاره‌ای که شامل سیاره‌ها و دیگراجسام مشابه مانند دنباله‌دار و سیارک است اشتباه گرفته شوند.

در حالت عمومی یک سامانهٔ ستاره‌ای دست کم دارای یک ستاره و چندین پیکر مدارگرد (مانند ستاره‌ای دیگر، شهاب‌سنگ‌ها، دنباله‌دارها، قمر‌ها و سیاره‌ها) است.

یک سیستم ستاره‌ای که از یک ستاره دوتایی تشکیل شده سیستم جفت ستارهای یا دو ستارهٔ فیزیکی شناخته‌می‌شود. اگر نیروی کشندی وجود نداشته باشد، هیچ اختلالی در اثر نیروهای دیگر، و انتقال جرم از یک ستاره به دیگری نیز وجود نداشته باشد، چنین سیستمی پایدار است، و هر دو ستاره یک مدار بیضوی را در اطراف مرکز سنگینی سراسری سامانه تا بی‌نهایت می‌چرخند. (مسئله دو جرم را ببینید). نمونه‌هایی از سامانه‌های دوتایی عبارتند از شعرای شامی A و B شباهنگ A و B، و ماکیان ایکس یک، که ماکیان ایکس یک احتمالاً خود از یک ستاره و یک سیاهچاله تشکیل شده‌است.

برخی از سامانه‌های ستاره‌ای عبارتند از:

  • اپسیلون هندی
  • نسر واقع

  • بالا: سیستم سه‌ستاره‌ای رأس‌الغول با روش فروسرخ تداخل‌سنجی توسط آرایهٔ چارا با وضوح تصویری (رزولوشن) ۰٫۵ در سال ۲۰۰۹ گرفته شده. قیافهٔ رأس‌الغول (Algol C) در بالا واقعی نیست.
  • چپ – پایین: رأس‌الغول A مرتباً توسط رأس‌الغول B در هر ۲٫۸۷ روز در حالت گرفتگی قرار می‌گیرد. (تصویر از طریق تداخل سنجی «آرایه چارا» در باند H فراهم شده‌است. جهش ناگهانی در انیمیشن، مصنوعی است.
  • راست – پایین: انگاشت هنری رأس‌الغول از ستارهٔ اچ‌دی ۱۸۸۷۵۳,.

منظومه شمسی