توصیه بهداشتی: تدابیر آلودگی هوا

هوایی که ما تنفس می کنیم در تمامی وجود ما و در تک تک سلول های بدن اثر می گذارد. هوای خوب آنست که نفس کشیدن را مشکل نسازد و بهترین هوا در هر فصل از لحاظ سرما و حرارت هوای منطبق با مزاج آن فصل می‌باشد. پرهیز از هوای نامناسب مهمترین تدبیر در رعایت این اصل قلمداد می‌گردد که شامل پرهیز از غبار و بخار و دخان، بوهای ناخوشایند و متعفن، بخار مزارع کشت حبوبات، کلم و سیر، هوای محبوس در زمین‌های پست، هوایی که با طلوع خورشید زود گرم و با غروب آن زود سرد می‌شود و هوای محبوس نمناک است.
هوا عامل ترویح و تازگی روح حیوانی است که منشاء تمامی افعال جسم محسوب می گردد. بنابراین تردیدی وجود ندارد که سلامت یا آلودگی هوا موجب سلامت یا آلودگی جسمی و بیماری خواهد بود .
امروزه آلودگی هوای کره زمین بعنوان مهم ترین مساله بهداشتی کره زمین مطرح شده و روز بروز اهمیت بیشتری پیدا می کند و این اوج درایت و تدبیر و دور اندیشی بزرگان طب ما را می رساند که چگونه در این مهم مداقه کرده اند و با جزئیات کامل کیفیت هوا و تنفس هوای سالم را توصیف نموده اند.
حکیم بزرگ، عقیلی خراسانی در خلاصه الحکمه می گوید: نفس لازمه ی حیات و علامت آن است و انسان را مقدور و ممکن نیست که از آن احتراز و امساک نماید و هوا عامل ترویج روح حیوانی و عدم احتراق آن است.
امروزه که هوای شهرهای بزرگ در برخی از مواقع سال به شدت آلوده شده و آلودگی آن بالاتر از حد استاندارد و به حد هشدار می رسد بیش از پیش نیاز است تا تدابیر مربوطه در این خصوص رعایت گردد در زمان آلودگی هوا توصیه می‌شود:
۱- بهترین تدبیر، محافظت فیزیکی است که در این خصوص زندگی در مناطق دارای هوای سالم توصیه می شود، لذا در صورتیکه برای شما مقدور است از شهرهای دارای هوای آلوده به مناطق دارای هوای سالم مهاجرت نمایید یا در مواقعی که آلودگی هوا در حد هشدار است از منزل خارج نشوید و یا در چنین مواقعی یک مسافرت چند روزه به یک نقطه خوش آب و هوا را در برنامه خود قرار دهید.
۲- هنگام خروج از منزل، حتی الامکان مدت زمان کمتری در فضای باز و آلوده حضور داشته باشید و در این مدت از ماسک های استاندارد دارای فیلتر استفاده نمایید.
۳-شستشوی مرتب مجاری تنفسی مخصوصاً پس از بازگشت به منزل
۴-مصرف عرق بارهنگ برای تقویت ریه.
۵- همراه آلو بخارا خوردن کدو (حلوایی یا خورشتی) به اشکال مختلف مصرف نمایید.
۶- مصرف پرتقال شیرین به شرط آنکه در دستگاه گوارش رطوبات اضافی وجود نداشته باشد.
۷- چای دارچین را هر روز یک لیوان بنوشید.
۸- ماالشعیر طبی میل نمایید.
۹- پیاز پخته و سیر پخته در وعده های غذایی مصرف نمایید.
۱۰- وقتی سموم هوا جذب بدن می گردند کبد باید آن را سم زدایی کند، مصرف مقویات کبد توصیه می شود. برای تقویت کبد، خوردن سیب و انار توصیه می گردد. سیب بالخاصیه مقوی کبد است و انار خاصیت دفع سموم دارد.
مصرف روزانه یک لیوان آب سیب نافع است. هر روز ۲ عدد سیب شیرین را با پوستش میل کنید. روزانه یک تا دو عدد انار بزرگ رسیده را به طور کامل میل نمایید.
۱۱- مصطکی رومی به عنوان ادویه، در پخت و پز غذا استفاده کنید. عرق کاسنی را به همراه عرق شاطره به نسبت دو سوم به یک سوم روزانه یک استکان میل کنید.
۱۲- مصرف ماء الجبن (آب پنیر ) به صورت مداوم روزانه یک لیوان با توجه به خاصیت سم زدایی آن، بسیار موثر می باشد. (به دستور تهیه ماء الجبن مراجعه نمایید)
تذکر:
– داشتن تغذیه سالم مهمترین و موثرترین عامل داشتن یک کبد سالم است که نقش کلیدی در سم زدایی دارد. ساکنین شهرهای بزرگ و صنعتی باید تغذیه سالم داشته باشند تا کبدشان همواره از قدرت کافی جهت سم زدایی برخوردار باشد.
بعضی از خوراکی‌ها خاصیت خنثی‌کنندگی دارد و با مصرف آنها مواد سمی موجود در هوا که وارد بدن شده است تا حدی از بین می‌رود. برای مثال، دمنوش آویشن، میوه‌ها و سبزیجات تازه شامل اسفناج، کلم، کاهو (سالاد شامل کاهو، هویج رنده شده، روغن زیتون با کمی آب نارنج طبیعی)، کرفس، گوجه‌فرنگی، جوانه گندم، سیر، پیاز، تره، شوید، جعفری، لیموشیرین، نارنگی، پرتقال، انار شیرین یا کمی مایل به ترشی، انبه، سیب، طالبی، کیوی و… از جمله نوشیدنی‌ها و خوراکی‌هایی است که در هوای آلوده باید در برنامه غذایی روزانه خانواده‌ها قرار بگیرد. همچنین مصرف غذاهای دریایی، لبنیات ـ بویژه شیر و ماست کم‌چرب و دوغ ـ تخم‌مرغ، زیتون، جگر، غلات و نان‌های سبوس‌دار (نان سنگک و نان جو) و آجیل (پسته، بادام، فندق و گردو) هم جذب مواد سمی ناشی از استنشاق هوای آلوده در بدن را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد. این در حالی است که بسیاری از متخصصان طب سنتی، مصرف لبنیات کم چرب را مهم‌ترین توصیه برای مقابله با آلودگی هوا عنوان می‌کنند.
حتی نوشیدن آب ولرم کافی هم باعث تقویت کلیه‌ها شده و املاح اضافی و سموم را از بدن دفع می‌کند، اما مصرف فلفل و ادویه‌هایی مثل زردچوبه را که رطوبت بدن را کاهش می‌دهد باید به حداقل کاهش داد.
نوشیدن روزانه یک فنجان عرق کاسنی همراه عرق شاتره (نسبت دو سوم کاسنی و یک سوم شاتره) و همچنین عرق ترکیبی اسطوخودوس، سردرد ناشی از آلودگی هوا را تسکین می‌دهد.
برای تهیه این عرق ترکیبی کافی است یک فنجان عرق اسطوخودوس را با همان مقدار عرق سنبل‌الطیب و آب مخلوط کرده و روزی یک تا دو فنجان میل کنید.