راهکار تقویت نشاط در زندگی

امام صادق(ع) فرمودند نشاط و شادابی در ده چیز است: پیاده روی، سوارکاری، شنا، منظره های سرسبز دیدن، خوردن و آشامیدن، نگاه به زن زیباروی(همسر)، آمیزش (با همسر)، مسواک زدن و با مردان گفتگو کردن.1 در روایات عوامل دیگری نیز جهت تقویت نشاط در زندگی ذکر شده است:
بوی‌ خوش طبیعی : پیامبر(ص)بوی خوش شادی می آورد عسل شادی می آورد و نگریستن به سبزه شادی می آورد و سواری شادی می آورد. 2رسول خدا(ص) براي بوي خوش بيشتر از خوراك خرج مي كرد…
عطرها واسانس هاس شیمیایی نتیجه معکوس میدهد. گلاب ، بوی دمکرده یا عرق گل نرگس ،بوی میوه ها ومانند اینها نیز عطر محسوب میشوند.
بوی گلاب تاثیر مستقیم بر آرامش روان دارد و هیجانات منفی و استرس را رفع می کند. وقتی ناراحت هستید از گلاب استفاده کنید. به همین دلیل در قبرستان ها،گلاب استفاده می شود.همچنین استشمام گل نرگس، دود دادن اسپند، کندرمفید است.
اسپند: امام علی (ع) هیچ بوته ای از بوته ای هزار اسپند نمیروید مگراینکه فرشتگانی با آن هستند و آن را تا هنگامی که بدان کس که میرسد برسد حفاظت میکنند ریشه هزار اسپند نشاط آور و شاخه اش درمان ۷۲ درد است3
امام علی (ع) میفرمایند: «در ساقه (یا ریشه) اسپند شادی است، و در شاخه های ریز و برگش درمان هفتاد دو بیماری است.».4
نکته: اگر مزاج بیمار گرم بود، نخورد.بلکه اسفند را در خانه دود کند.

شستن‌ سر با سدر : امام علی (ع) فرمودند: هنگامی که خداوند پیامبر خویش را به آشکار خواستن دین فرمان داد کم بودن شمار مسلمانان و زیادی کافران را دید به سختی اندوهگین شد در این هنگام خداوند جبرئیل را با قدری سدر از سدرة المنتهی فرستاد وی سرش را با آن شست اندوهش برطرف شد.5
شستنن‌ سر با خطمی : امام صادق﴿؏﴾شستن سر با خطمی مایه شادابی است.6
بعد از مصیبت – اشک ریختن: امام صادق (ع) فرموده اند: هر مصیبت دیده ای که بر خود می ترسد باید اشک خود را جاری سازد که آرام خواهد شد.7
آراستگی(شانه زدن، گرفتن و کوتاه کردن سبیل، : امام صادق (ع) فرموده اند:شانه زدن گونه ها دندانها را محکم می کندوشانه زدن ریش وبا را می زداید وشانه زدن پیشانی اندوه سینه ها را می برد وشانه زدن ابرو مایه ایمنی از جذام است وشانه زدن سر بلغم را قطع می کند.8
می توانید نوعی شانه با دندانه درشت درست کنید وبا آن همه بدن ومحل درد را بخوبی با آن شانه وماساژدهید.مخصوصا گوش وزیر پا و سر را که برای همه بیماریها مفید است.
در کافی روایت شده:«نزد امام صادق (ع) ) از کوتاه کردن سبیل یاد کردیم، امام فرمود نشره است و از سنت پیامبران است .»9
استفاده از نوره : امام علی (ع) میفرمایند: نوره شادی میآورد و برای بدن پاکیزگی به همراه دارد . 10
خضاب ‌با حنا : رسول خدا (ص)فرموده اند : با حنا خضاب کنید که مایه جلای بینایی و رویش مو و بوی خوش وآرامش برای همسر می شود.11 وفرموده اند: ای علی! هزینه کردن یک درهم برای خضاب، برتر از هزینه کردن هزار درهم در راه خدا ولی در غیر این کار است.در حنا چهارده ویژگی نهفته است: باد را از گوشها می زداید،بینایی را جلا می دهد ،بینی را نرم می کند، دهان را خوشبو می کند،لثه را محکم می کند،لاغری را برطرف می کند،وسوسه شیطان را کاهش می دهد، فرشتگان را خرسند می سازد،اهل ایمان را شاد می کند واهل کفر را خشمگین می سازد.خضاب مایه آراستگی و پاکیزگی است، نکیر ومنکر درون قبر از وی شرم می کند وخضاب برگه برائت وی در قبر است.12
اصلاح کبد : امام صادق(ع): عقل از قلب است ، اندوه از جگر، نفس از ریه13پس کسانی که افسرده و مضطرب هستند مراجعه کنند برای تدابیراصلاح کبد در طب اسلامی ایرانی…
اصلاح پوشش: پوشيدن لباس سفيد در اسلام مورد تاكيد است چون رنگ روشن بخصوص سفيد شادي آفرين است….
در حالى كه كفش سياه پوشيده بودم، خدمت امام صادق (عليه السلام) رسیدم. فرمود: اى حنان ! تو را به رنگ سياه، چه كار؟! آيا نمى دانى كه در آن، سه ويژگى است : ديده را ضعيف مى كند، اندام جنسی را سست مى سازد، و پيرى مى آورد و افزون براين جامه جباران است؟ گفتم: پس چه کفشی بپوشم؟ فرمود:برتوباد زرد؛ چراكه درآن، سه ويژگى است : ديده راجلامى دهد اندام جنسی را قوت مى بخشد، و اندوه را از انسان دور مى كند و افزون بر اين، ازجامه هاى پيامبران است.14
امام باقر(ع) فرموده اند: هرکه کفش زرد بپوشدتا آنگاه که پوشیده باشددر شادی نظر می افکند زیرا خداوند عزوجل می فرماید :صَفْراءُ فاقِعُ لَوْنُها تَسُّرُالْنَّا الْنَّاظِرينَ يعنى زردبسيار زردى كه شاد گردانندنظر كنندگان را. 15
استفاده از غذای تلبینه: تلبینه از گندم یا جو و شیر و عسل درست می‌شود به‌این‌ترتیب که گندم یا جو را با حرارت ملایم شب تا صبح می‌گذارند بپزد سپس شیر و عسل هم به آن اضافه می‌کنند تا مدتی هم با شیر بجوشد، امروزه می‌گویند که عسل نباید حرارت ببیند زیرا خواص آن کمَهَ خَصْلَهً یَطْرُدُ الرِّیحَ مِنَ الْأُذُنَیْنِ وَ یَجْلُو الْغِشَاءَ عَنِ الْبَصَرِ وَ یُلَیِّنُ الْخَیَاشِیمَ وَ یُطَیِّبُ النَّکْهَهَ وَ یَشُدُّ اللِّثَهَ وَ یَذْهَبُ بِالْغَشَیَانِ وَ یُقِلُّ وَسْوَسَهَ الشَّیْطَانِ وَ تَفْرَحُ بِهِ الْمَلَائِکَهُ وَ یَسْتَبْشِرُ بِهِ الْمُؤْمِنُ وَ یَغِیظُ بِهِ الْکَافِرَ وَ هُوَ زِینَهٌ وَ هُوَ طِیبٌ وَ بَرَاءَهٌ فِی قَبْرِهِ وَ یَسْتَحْیِی مِنْهُ مُنْکَرٌ وَ نَکِیرٌ. (خصال 497)
13. .. أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع … قَالَ : الْعَقْلُ مِنَ الْقَلْبِ وَ الْحُزْنُ‏ مِنَ‏ الْکَبِد وَ النَّفَسُ مِنَ الرِّئَهِ (خزاز رازی، 1401ق:249).
14. عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ فِی رِجْلِی نَعْلٌ سَوْدَاءُ فَقَالَ یَا حَنَانُ مَا لَکَ وَ لِلسَّوْدَاءِ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ فِیهَا ثَلَاثَ خِصَالٍ تُضْعِفُ الْبَصَرَ وَ تُرْخِی الذَّکَرَ وَ تُورِثُ الْهَمَّ وَ مَعَ ذَلِکَ مِنْ لِبَاسِ الْجَبَّارِینَ قَالَ فَقُلْتُ فَمَا أَلْبَسُ مِنَ النِّعَالِ قَالَ عَلَیْکَ بِالصَّفْرَاءِ فَإِنَّ فِیهَا ثَلَاثَ خِصَالٍ تَجْلُو الْبَصَرَ وَ تَشُدُّ الذَّکَرَ وَ تَدْرَأُ الْهَمَّ وَ هِیَ مَعَ ذَلِکَ مِنْ لِبَاسِ النَّبِیِّینَ. (کلینی، 1413ق، ج6: 465).
15. امام باقر(ع): مَنْ لَبِسَ نَعْلًا صَفْرَاءَ لَمْ یَزَلْ یَنْظُرُ فِی سُرُورٍ مَا دَامَتْ عَلَیْهِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ- صَفْراءُ فاقِعٌ لَوْنُها تَسُرُّ النَّاظِرِین‏
16. الإمام الصادق علیه‏السلام : إنَّ التَّلبینَ یَجلُو القَلبَ الحَزینَ ، کَما تَجلُو الأَصابِـعُ العَرَقَ مِنَ الجَبینِ .
17. فِی الْحَدِیثِ‏ مَنْ أَرَادَ أَنْ یَرِقَّ قَلْبُهُ فَلْیُدْمِنْ مِنْ أَکْلِ الْبَلَسِ وَ هُوَ التِّینُ.
18. الإمام علیّ علیه‏السلام : إنَّ الزَّبیبَ یَشُدُّ القَلبَ ویَذهَبُ بِالمَرَضِ ، ویُطفِئُ الحَرارَهَ ، ویُطَیِّبُ النَّفسَ . (مجلسی،1403ق، ج66: 151).
19. رسول الله صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :کُلُوا السَّفَرجَلَ ؛ فَإِنَّهُ یُجِمُّ الفُؤادَ ، ویُشَجِّعُ القَلبَ ، ویُحَسِّنُ الوَلَدَ .
20. جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ع یَقُولُ‏ السَّفَرْجَلُ یَذْهَبُ بِهَمِّ الْحَزِینِ کَمَا تَذْهَبُ الْیَدُ بِعَرَقِ الْجَبِینِ.
21. رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم : إذا طَبَختُم فَأَکثِرُوا القَرعَ ؛ فَإِنَّهُ یَسُرُّ قَلبَ الحَزینِ .
22. قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم : إن للقلب فرحه عند أکل اللحم
23. رسول الله صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم : مَنِ اشتَکى فُؤادَهُ وکَثُرَ غَمُّهُ ، فَلیَأکُل لَحمَ الدُّرّاجِ .
24. رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم : ثَلاثَهٌ یَفرَحُ بِهِنَّ الجِسمُ ویَربو : الطِّیبُ ، ولِباسُ اللَّیِّنِ ، وشُربُ العَسَلِ . (طب النبی (ص)، ص25) .
25. الطیب نشره و العسل نشره ً
26. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم : ‏ الزَّیْتُ دُهْنُ الْأَبْرَارِ وَ إِدَامُ الْأَخْیَار
27. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم : عَلَیْکُمْ بِالزَّیْتِ‏ فَإِنَّهُ یَکْشِفُ الْمِرَّهَ وَ یُذْهِبُ الْبَلْغَمَ وَ یَشُدُّ الْعَصَبَ وَ یَذْهَبُ بِالضَّنَى‏ وَ یُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ یُطَیِّبُ النَّفْسَ وَ یَذْهَبُ بِالْغَمِّ.
28. وَ قَالَ النبی صلوات الله و سلامه علیه و آله : ‏ عَلَیْکُمْ بِالْفَوَاکِهِ فِی إِقْبَالِهَا فَإِنَّهَا مَصَحَّهٌ لِلْأَبْدَانِ مَطْرَدَهٌ لِلْأَحْزَانِ وَ أَلْقُوهَا فِی إِدْبَارِهَا فَإِنَّهَا دَاءُ الْأَبْدَانِ

می‌شود ولی در روایت حرارت دادن عسل اشکالی ندارد، پس هم می‌توان عسل را زمان طبخ اضافه کرد و هم بعدازآن. این غذا شبیه حلیم است با این تفاوت که به‌جای گوشت، شیر دارد. شیر و عسل هرکدام درمان عام بیماری‌ها هستند و جو هم این‌گونه است لذا توصیه می‌کنیم که تلبینه را با جو درست کنند.
امام صادق ( ع ): تلبینه دل اندوهگین را جلا میبخشد چنان که انگشتان عرق را ازپیشانی میزدایند. 16

مصرف برخی خوراکی ها:

• انجیر : هرکس می خواهد قلبی مهربان داشته باشد، باید همواره انجیر بخورد.17
• مویز : امام علی ﴿؏﴾ فرمود: مویز قلب را استحکام میبخشد بیماری را میبرد حرارت را خاموش میسازد و دل را خوش میدهد.18

به: پیامبر (ص) :به بخورید که دل را استواری و نشاط می بخشد، قلب را شجاعت می دهد و فرزند را نکو می سازد. 19
امام صادق (ع) فرموده اند: به اندوه غم زده را می زداید، آن گونه که دست عرق پیشانی را می زداید.20
کدو: رسول الله(ص) فرموده اند: در غذاهای پختنی بیشتر از کدو استفاده کنید که قلب غمگین را شاد می کند.21
گوشت : پیامبر خدا (ص ) هنگام خوردن گوشت قلب را شادی است. 22
گوشت‌ دراج: رسول خدا﴿ص﴾ فرموده اند: هر کس دل درد داشته و به اندوه فراوان گرفتار است باید گوشت دراج بخورد.23
گوشت‌کبک : پیامبر خدا (ص)هر کس از بیماری روحی رنج میبرد و اندوهش بسیار است گوشت کبک بخورد.
‌عسل : پیامبر(ص)سه چیز است که تن بوسیله آنها شاداب میشود و رشد میکند : بوی خوش جامه نرم و نوشیدن عسل 24 «عطر نشره است و عسل هم نشره است»25
روغن زیتون: پیامبر اکرم(ص): روغن زیتون روغن نیکان وخورش بزرگان است26
پیامبر(ص) فرموده اند: از روغن زیتون حتما استفاده کنید. زیرا زهره وبلغم را زدوده وپی فواصل را محکم می کند ولاغری را برطرف می سازد . واخلاق را نیکو کرده وروح وروان را پاک کرده وغم واندوه را می زداید.27
میوه نوبر طبیعی رسیده
رسول خدا (ص)فرموده اند:حتما میوه نو بر بخورید که مایه سلامتی بدن و زدودن اندوه است ومحصول آخر فصل، مایه بیماری بدن است.28
جدیدا به میوه های کال رنگ اضافه میکنند تا زودتر وگرانتر به بازار عرضه کنند.به هیچ وجه از این میوه ها مصرف نکنید.
———————–
1. الإمام الصادق عليه السلام : النُشرَةُ في عَشَرَةِ أشياءَ: المَشيِ، وَالرُّكوبِ ، وَالاِرتِماسِ فِي الماءِ ، وَالنَّظَرِ إلَى الخُضرَةِ ، وَالأَكلِ وَالشُّربِ ، وَالنَّظَرِ إلَى المَرأَةِ الحَسناءِ ، وَالجِماعِ ، وَالسِّواكِ ، وغَسلِ الرَّأسِ بِالخَطمِيِّ فِي الحَمّامِ وغَيرِهِ ، ومُحادَثَةِ الرِّجالِ. (برقی،1371ق، ج1:15؛ المحاسن ، 1407ق، ج 1 : 78 ح 40).
2. رسول الله صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم : الطِّیبُ یَسُرُّ ، والعَسَلُ یَسُرُّ ، وَالنَّظَرُ إلَى الخُضرَهِ یَسُرُّ ، وَالرُّکُوبُ یَسُرُّ . ( صحیفة الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 239 ، حدیث 144)
3. الإمام علیّ علیه‏السلام : ما مِن شَجَرَهِ حَرمَلٍ نَبَتَت إلاّ ومَعَها مَلائِکَهٌ یَحرُسونَها ، حَتّى تَصِلَ إلى مَن وَصَلَت . وفی أصلِ الحَرمَلِ نُشرَهٌ ، وفی فَرعِهِ شِفاءٌ مِنِ اثنَینِ وسَبعینَ داءً
4. امام علی (ع) : «فِی أَصْلِ الْحَرْمَلِ نُشْرَهٌ وَ فِی فَرْعِهِ شِفَاءٌ مِنِ اثْنَیْنِ وَ سَبْعِینَ دَاءً .
5. الإمام علیّ علیه‏السلام : لَمّا أمَرَ اللّه‏ عز و جل رَسولَهُ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم بِإِظهارِ الإِسلامِ و ظَهَرَ الوَحیُ ، رَأى قِلَّهً مِنَ المُسلِمینَ ، وکَثرَهً مِنَ المُشرِکینَ ، فَاهتَمَّ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم هَمّا شَدیدا ، فَبَعَثَ الله عز و جل إلَیهِ جَبرَئیلَ علیه‏السلام بِسِدرٍ مِن سِدرَهِ المُنتَهى ، فَغَسَلَ بِهِ رَأسَهُ ؛ فَجَلا بِهِ هَمَّهُ . (کلینی،1413ق ، ج6 :505 ).
6. الإمام الصادق علیه‏السلام : غَسلُ الرَّأسِ بِالخَطمِیِّ نُشرَهٌ . (صدوق،1381 :19)
7. قَالَ الصادق علیه السلام : ‏ مَنْ خَافَ عَلَى نَفْسِهِ مِنْ وَجْدٍ بِمُصِیبَهٍ فَلْیُفِضْ مِنْ دُمُوعِهِ فَإِنَّهُ یَسْکُنُ عَنْهُ.
8. قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام : تَسْرِیحُ الْعَارِضَیْنِ یَشُدُّ الْأَضْرَاسَ وَ تَسْرِیحُ اللِّحْیَهِ یَذْهَبُ بِالْوَبَاءِ وَ تَسْرِیحُ الذُّؤَابَتَیْنِ یَذْهَبُ‏ بِبَلَابِلِ الصَّدْرِ وَ تَسْرِیحُ الْحَاجِبَیْنِ أَمَانٌ مِنَ الْجُذَامِ وَ تَسْرِیحُ الرَّأْسِ یَقْطَعُ الْبَلْغَم‏

9. «ذکرنا الاخذ من الشارب فقال: نشره وهو من السنه
10. الإمام علیّ علیه‏السلام : النوره نشره و طهور للجسد
11. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ اخْتَضِبُوا بِالْحِنَّاءِ فَإِنَّهُ یَجْلُو الْبَصَرَ وَ یُنْبِتُ الشَّعْرَ وَ یُطَیِّبُ الرِّیحَ وَ یُسَکِّنُ‏ الزَّوْجَه(کافی ج6: 483)
12. قَالَ النَّبِیُّ ص‏ نَفَقَهُ دِرْهَمٍ فِی الْخِضَابِ أَفْضَلُ مِنْ نَفَقَهِ دِرْهَمٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ إِنَّ فِیهِ أَرْبَعَ عَشْر